Có một câu nói rất hay rằng: "Cơ thể chúng ta không thuộc về riêng chúng ta" - Không có chút tâm linh gì ở đây đâu nhé, nó rất đúng khi nói về hệ vinh khuẩn (Probiotics), những "linh hồn nhỏ bé" vẫn đang tồn tại trong tất cả chúng ta.

Đây là một vấn đề rất phức tạp bởi Probiotics có đến hàng nghìn tỷ và phần lớn chức năng cũng như đặc tính của chúng vẫn chưa được biết đến trong các tài liệu khoa học hiện nay. Vì nó quá mênh mông, nên không ai thực sự là chuyên gia trong lĩnh vực này. Nếu ai đó nói khác, chắc chắn còn nhiều điều họ chưa biết.

Các sản phẩm Probiotics ngày càng được qua tâm trong lĩnh vực làm đẹp da.
Các sản phẩm Probiotics ngày càng được qua tâm trong lĩnh vực làm đẹp da.

Phải thừa nhận rằng mình không biết nhiều về chủ đề này vì các vi sinh vật phức tạp vô cùng. Nhưng với kinh nghiệm nhiều năm "sai và thử sai", mình sẽ cố gắng giải thích chúng một cách đơn giản nhất có thể.

Cần nhớ rằng đây vẫn còn là một ngành khoa học tương đối mới, khi kể từ năm 2016, các nhà khoa học bắt đầu nhận ra tầm quan trọng của hệ sinh vật đường ruột và nhanh chóng phân loại chúng như là "bộ não thứ 2 của con người" (Xem nghiên cứu tại đây).

1. Probiotics là gì?

Chúng là những vi sinh vật tốt (lợi khuẩn) tồn tại trong cơ thể chúng ta và mang lại những lợi ích sức khỏe. Đó có thể là vi khuẩn, nấm men... được tìm thấy trong cơ thể người hoặc thực phẩm lên men như dưa cải muối, kim chi, sữa chua... Và còn cả những loại thực phẩm chức năng nữa.

Kể từ năm 1990, khi các nhà nghiên cứu đi sâu vào lợi ích của lợi khuẩn đối với sức khỏe tổng thể (Nghiên cứu này) thì Probiotics bắt đầu được sử dụng rất rộng rãi. Nhưng ở Việt Nam, chủ đề này gần đây mới thực sự được quan tâm, đây là biểu đồ xu hướng của google thể hiện điều đó.

Biểu đồ xu hướng của google cho thấy mức độ quan tâm về các sản phẩm probiotics ngày càng cao
Biểu đồ xu hướng của google cho thấy mức độ quan tâm về các sản phẩm probiotics ngày càng cao

Tại sao gần đây nó được chú ý nhiều như vậy:

Đầu tiên, có 100 nghìn tỉ vi khuẩn trong đường ruột của bạn (1), sự đa dạng cũng như cấu tạo của chúng đóng một vai trò VÔ CÙNG QUAN TRỌNG cho sự trao đổi chất, phòng chống bệnh tật, tăng miễn dịch, sức khỏe tâm lý, dị ứng, vẻ đẹp làn da. (2 , 3 , 4 , 5).

Và gần đây, tình trạng sử dụng bừa bãi thuốc kháng sinh rất đáng báo động khi nó vô tình giết chết và phá vỡ sự cân bằng của hệ vi khuẩn ruột. Đây là nguyên nhân chính khiến việc bổ sung các lợi khuẩn bằng Probiotics dần được chú ý.

Thuốc kháng sinh là nguyên nhân chính gây phá vỡ hệ vi khuẩn đường ruột.
Thuốc kháng sinh là nguyên nhân chính gây phá vỡ hệ vi khuẩn đường ruột.

Nguyên nhân thứ hai có lẽ là do điều kiện kinh tế và sự hiểu biết của chúng ta ngày càng nâng cao. Các loại men vi sinh giờ đây không chỉ được dùng cho trẻ em mà cả người lớn cũng bắt đầu sử dụng.  

Nhưng mà khoan đã, mình đang nói về chăm sóc da mà! Vâng!! Các tác dụng của lợi khuẩn vượt ra ngoài phạm vi đường ruột và tác động lớn đến vẻ đẹp làn da (nghiên cứu 1, nghiên cứu 2). Đó cũng là những gì mình sẽ tập trung nói tới trong bài viết này. 

2. Tác dụng của Probiotics đối với làn da.

Lưu ý: Phần này sẽ rất dài, nếu không đủ kiên nhẫn đọc hết thì bạn có thể kéo xuống chỗ mà bạn đang quan tâm. Nhưng trước khi bắt đầu, mình muốn nhấn mạnh một điều quan trọng rằng:

Hiện tại có một khoảng trống lớn trong hiểu biết của chúng ta về cách hoạt động của men vi sinh. Các công ty, các chủ nhà thuốc, những người bán hàng... họ có thể vì lợi nhuận mà tư vấn cho bạn những thông tin sai lệch. Rồi những thông tin này lại được truyền miệng, chia sẻ,  xong đến những người bán hàng không có kiến thức khác lấy về xào nấu tạo nên một mớ hổ lốn trên Internet.

Có thể hiểu đơn giản như sau:

Bạn A nghe được câu chuyện về một sản phẩm làm đẹp da trên Tivi, TikTok => Google tìm thử => Tìm thấy các viết review nói tốt về nó => Chạy ra nhà thuốc hoặc lên mạng order => Bắt gặp hàng chục loại, chọn loại rẻ nhất!! Và thế là ôi thôi, bạn lại mất tiền oan rồi đấy.

Các sản phẩm Probiotics không thể lựa chọn "cảm tính" theo cách này, bởi lẽ đây vẫn còn là một ngành khoa học rất mới, kể cả những dược sĩ tại nhà thuốc cũng khó có thể tư vấn chứ chưa nói gì những người bán hàng trên mạng.

Nếu bạn ra nhà thuốc hỏi mua men vi sinh - thường sẽ được tư vấn những loại như thế này!!
Nếu bạn ra nhà thuốc hỏi mua men vi sinh - thường sẽ được tư vấn những loại như thế này!!

Tự ý chọn Probiotics không những không giải quyết được vấn đề mà CHẮC CHẮN còn làm trầm trọng thêm các triệu chứng mà bạn đang muốn điều trị.

Các loại men vi sinh khác nhau chứa các loại vi khuẩn khác nhau, vì vậy điều quan trọng là phải chọn đúng chủng vi khuẩn có tác dụng tập trung vào vấn đề da của bạn. Làm sao để chọn đúng? Mình đã có được kinh nghiệm này sau rất nhiều lần "đổ máu", để rồi hôm nay ngồi đây chia sẻ cho ai cần.

1. Probiotics làm sáng và tăng độ dày của da.

Ngày càng có nhiều nghiên cứu cả trên chuột và trên người cho thấy các chủng vi khuẩn lactic (ví dụ: lactobacillus) có lợi cho sức khỏe tổng thể của da, đặc biệt có tác dụng làm sáng màu da.

Nghiên cứu đầu tiên là việc cho chuột ăn sữa chua chứa Probiotic khiến bộ lông sáng bóng hơn đáng kể và độ dày lớp da tăng lên chỉ sau 7 ngày! (xem nghiên cứu tại đây)

Để tránh sai sót, họ cũng kiểm tra các loại vi khuẩn khác thuộc chủng lactobacillus (L.reuteri) bằng cách tách chúng ra và thêm vào nước uống của chuột, kết quả nhận được cũng giống như trên. Ngoài ra, nó còn giúp lông phát triển mạnh và khỏe hơn.

Nhưng chúng ta đâu phải là chuột!! Ai quan tâm chứ. Thật may là cũng đã có những thử nghiệm trên người và đi đến kết luận: Các vi khuẩn thuộc chủng Lactobacillus có tác dụng làm giảm sắc tố, làm sáng và tăng độ dày của da.

2. Probiotics giúp da khỏe mạnh và tăng sản xuất Acid lactic.

Trước khi bắt đầu, mình sẽ nhắc lại một số kiến thức về tầm quan trọng của độ pH và lớp màng acid:

Da người được bảo vệ bởi 1 lớp màng acid có độ pH trung bình là 4,7. Độ pH càng thấp thì da càng khỏe để chống lại các tác nhân gây bệnh, nhiễm trùng, mụn trứng cá, viêm da tiết bã nhờn, bệnh chàm, v..v..

Việc sử dụng các loại sữa rửa mặt có tính kiềm cao sẽ phá vỡ lớp màng acid này, làm thay đổi hệ vi sinh vật trên da. Hiểu đơn giản thì lớp màng acid như là 1 tuyến phòng thủ, khi độ pH thay đổi ngoài ngưỡng 4,5 - 5,5 thì tuyến phòng thủ này sẽ mất đi khiến những "kẻ xâm lược" sẽ dễ dàng tấn công và gây nên tổn thất nghiêm trọng.

Tóm lại: Độ pH càng thấp = da càng khỏe mạnh.

Vậy Probiotics có tác dụng gì? Vâng, chúng làm giảm độ pH của da bằng cách tăng sản xuất acid lactic cho cơ thể.

Một số bạn có thể đã "quen mặt" với acid lactic bởi đây là một AHA rất phổ biến, thường có trong các loại kem hoặc toner với tác dụng tẩy da chết, làm sáng màu da và tăng độ ẩm.

Toner acid lactic của Silk Natural.
Toner acid lactic của Silk Natural.

Điều quan trọng hơn là acid lactic là một thành phần của mồ hôi, có nhiệm vụ điều chỉnh độ pH của da. (6 , 7)

Vì vậy, nếu mồ hôi của bạn càng có nhiều acid lactic thì sức khỏe làn da càng tốt. Sau đây là một số cách để tăng sản xuất acid lactic trong cơ thể và da:

  • Dùng pectin: các nghiên cứu so sánh đã chỉ ra rằng pectin giúp lên men các vi khuẩn sản xuất acid lactic (ví dụ như lactobacillus) (xem tại đây). Nhưng cần chú ý uống pectin trước khi ăn bởi nó cũng được chưng minh là gây cản trở hấp thụ chất dinh dưỡng của thực phẩm. 
  • Bổ sung trực tiếp vi khuẩn sản xuất acid lactic (ví dụ: lactobacillus): bằng cách uống các loại men sống có chứa vi khuẩn này hoặc đơn giản hơn là ăn sữa chua.
Hơi ngoài lề một chút:

Khoa học đã chứng minh lượng vi khuẩn Lactobacillus dồi dào trong ruột khiến độ pH tổng thể thấp hơn (xem nghiên cứu tại đây).

Điều này được biết tới khi họ phát hiện độ pH âm đạo phụ nữ khá tương quan với vi khuẩn Lactobacillus sp. Kết hợp với các nghiên cứu trước đó để đưa ra giả thuyết rằng: Probiotics chứa vi khuẩn Lactobacillus tạo nên những thay đổi sinh lý bao gồm làm da sáng rạng rỡ, mái tóc bóng mượt và cải thiện chức năng sinh sản. ( 8 )

Một thông tin khoa học nữa càng củng cố giả thuyết trên: Phụ nữ da đen và gốc Tây Ban Nha có độ pH âm đạo cao hơn phụ nữ da trắng và châu Á. ( 9 )

OK, lần sau khi ra đường mà gặp ai có làn da trắng sáng, mái tóc bóng mượt thì chắc chắn "HỌ ĐANG NUÔI RẤT NHIỀU VI KHUẨN LACTOBACILLUS" =)))

Chủng lactobacillus nào tốt nhất?

Có rất nhiều chủng lactobacillus nhưng chúng ta chỉ tập trung vào những chủng đã được khoa học công nhận thông qua các nghiên cứu trên người nhé.

  • Đầu tiên là Lactobacillus Acidophilus: Thường có trong các loại sữa chua, tác dụng hiệu quả đến sức khỏe tâm thần và tiêu hóa, cải thiện vẻ đẹp làn da. Giả thuyết hiện tại cho rằng các tác dụng này là sản phẩm phụ của việc tăng acid lactic trong ruột giúp ít bị táo bón hơn, và nó tác động đến làn da (xem nghiên cứu). 
  • Vi khuẩn Saccharomyces cerevisiae: mặc dù không thuộc chủng lactobacillus nhưng nó có cơ chế và tác dụng tương tự. Đó là tăng sản xuất acid lactic trong ruột để từ đó tác động đến làn da. 

3. Probiotics giúp điều trị mụn trứng cá.

Cơ sở để nói rằng Probiotics giúp điều trị mụn đó là: Mụn trứng cá có liên quan đến các bệnh đường ruột => Uống men vi sinh để xây dựng lại sức khỏe đường tiêu hóa sẽ giúp cải thiện được mụn.

1. Mụn trứng cá với nguyên nhân táo bón.

Táo bón là biểu hiện của hệ tiêu hóa kém. Một trong nhưng nguyên nhân gây táo bón nằm ở tính thấm của ruột. Khi niêm mạc ruột non bị tổn thương, các chất có thể bị rò rỉ từ ruột vào mạch máu tạo thành "hội chứng rò rỉ ruột" (10 , 11). Và thú vị hơn là "hội chứng rò rỉ ruột" liên quan trực tiếp tới nổi mụn do cơ thể cố gắng đào thải các chất đã rò rỉ vào máu thông qua da làm bít tắc lỗ chân lông.

Một nghiên cứu ở Nga còn cho thấy có 54% người bị nổi mụn có hệ vi khuẩn đường ruột bị phá vỡ (12). 

Một báo cáo khác cũng cho thấy những người bị mụn trứng cá có nồng độ tổng thể các loài LactobacillusBifidobacterium trong phân thấp hơn so với những người không bị mụn hoặc ít bị táo bón hơn.

Khám phá này đã cho thấy hai chủng vi khuẩn LactobacillusBifidobacterium ít nhiều có liên quan và việc bổ sung chúng bằng Probiotics sẽ có lợi cho việc điều trị mụn trứng cá của bạn.

2. Mụn trứng cá và Rosacea với nguyên nhân là bệnh SIBO.

Bệnh SIBO là hiện tượng khi hệ vi khuẩn trong ruột non phát triển quá mức dẫn đến các rối loạn tiêu hóa gây ra hàng loạt triệu chứng khó chịu như: đau bụng, đầy hơi, khó tiêu, táo bón, tiêu chảy, chướng bụng...

Một báo cáo khoa học gần đây đã cho thấy khả năng mắc SIBO ở những người bị mụn trứng cá và rosacea cao gấp 10 lần người bình thường (13).

Nhưng thật may mắn là các nghiên cứu sơ bộ cũng chỉ ra rằng vi khuẩn Lactobacillus casei giúp làm giảm SIBO (14)

Do đó, dùng Probiotics chứa L. casei là cách để hỗ trợ điều trị SIBO, từ đó làm giảm mụn trứng cá và trứng cá đỏ hiệu quả.

3. Mụn trứng cá với nguyên nhân Stress.

Chúng ta vẫn thường nghe nói căng thẳng, stress sẽ khiến mặt nổi mụn. Đó là sự thật vì đường ruột và tâm trạng luôn có sự liên quan mật thiết với nhau.

Có rất nhiều chất diệt khuẩn được tìm thấy trong ruột của những người bị stress (15). Điều này làm giảm các loài vi khuẩn lactobacillusbifidobacteria trong ruột.

Và như thông tin mình đã cung cấp ở trên, việc giảm 2 loài vi khuẩn này gây ra táo bón => làm nổi mụn do các chất cố gắng đào thải qua da.

Có Probiotics nào điều trị mụn do stress không? Có đó...

  • Nghiên cứu đã cho thấy rằng việc bổ sung 2 loài lactobacillus là L. acidophilusL. bulgaricus giúp cải thiện 80% trên tổng số 300 người bị mụn trứng cá chỉ sau 16 ngày (xem nghiên cứu tại đây) - Wow!! Quá hấp dẫn phải không.
  • Một nghiên cứu khác trên 40 bệnh nhân cho thấy việc bổ sung L. acidophilusB. bifidum cho tác dụng điều trị mụn tốt hơn là chỉ sử dụng kháng sinh thông thường (16)
  • Gần đây nhất, các nhà nghiên cứu đã chứng minh sữa chua lên men lactobacillus (loại chúng ta vẫn hay mua ở tạp hóa) làm giảm đáng kể lượng dầu nhờn và mụn sau 12 tuần (17)

4. Mụn trứng cá với nguyên nhân do chế độ ăn uống.

Chế độ ăn uống khác nhau dẫn đến sự hình thành các chủng vi khuẩn trong ruột của mỗi người khác nhau, từ đó liên quan đến việc nổi mụn.

Có bằng chứng khoa học đã cho thấy các loại thực phẩm giàu glycemic (đường bột) như: bánh mì, bún, phở, cơm trắng, đường, ngũ cốc... gây nổi mụn (18). Trong khi chế độ ăn uống ít glycemic hơn lại giúp cải thiện mụn trứng cá (19).

Nguyên nhân được giải thích như sau: Thức ăn giàu đường bột sẽ làm chỉ số đường huyết của cơ thể tăng cao, kích hoạt tăng tiết Insulin (một loại hormone hạ đường huyết) => Gây nổi mụn.

Trên thực tế, nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng các yếu tố tăng trưởng Insulin đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành mụn nhọt (20). Do đó, việc điều chỉnh mức Insulin có thể giúp cải thiện tình trạng mụn.

Bifidobacterium lactis là chủng vi khuẩn đã được chứng minh rằng giúp điều chỉnh Insulin về mức cân bằng lý tưởng. (21)

5. Mụn trứng cá với nguyên nhân do vi khuẩn gây mụn P. acnes.

Cuối cùng không kém phần quan trọng, chúng ta cũng có những Probiotics với đặc tính ức chế trực tiếp vi khuẩn gây mụn (P. acnes).

  • Đầu tiên là chủng vi khuẩn Streptococcus salivarius: Các nghiên cứu trong ống nghiệm đã chỉ ra rằng S. salivarius ngăn chặn sự phát triển của P. acnes bằng cách tạo ra các chất giống như bacteriocin (một peptid kháng khuẩn). (22)
  • Một chủng khác trong họ lactobacillus cũng cho thấy tác dụng ức chế P. acnes là L. paracasei. Nó hoạt động bằng cách giảm viêm da, giảm sản xuất dầu thừa đi kèm với làm mờ vết thâm. (23)
  • Tương tự như chủng lactobacillus, một vi khuẩn khác thuộc chủng bacillus là B. coagulans giúp điều chỉnh chức năng miễn dịch, ức chế Reactive oxygen species - ROS (thứ đóng vai trò quan trọng trong hình thành mụn trứng cá). (24)
  • Cuối cùng, hai thử nghiệm lâm sàng cho thấy các kem dưỡng da có Enterococcus fecalis hoặc chiết xuất 5% Lactobacillus plantarum có tác dụng làm giảm số lượng, kích thước mụn và mẩn đỏ. (25)
Tóm tắt lại:

Phù!!! Hy vọng là bạn vẫn còn kiên nhẫn đọc!! Mình xin tóm tắt lại các chủng vi khuẩn để mọi người có thể chọn được loại Probiotics tốt cho việc trị mụn.

  1. Lactobacillus acidophilus
  2. Lactobacillus bulgaricus
  3. Lactobacillus casei
  4. Lactobacillus paracasei
  5. Lactobacillus plantarum
  6. Bifidobacterium bifidum
  7. Bifidobacterium lactis
  8. Enterococcus fecalis
  9. Bacillus coagulan
  10. Streptococcus salivarius

4. Probiotics tăng độ ẩm cho da, làm giảm nhạy cảm và viêm.

Như mọi người đã biết, lớp màng acid đóng vai trò quan trọng trong dưỡng ẩm và bảo vệ. Khi sử dụng các treatment trị mụn mạnh (như tretinoin, benzoyl peroxide...) sẽ phá vỡ lớp màng này, gây kích ứng và tăng độ nhạy cảm của da. Đó là lý do tại sao sử dụng đơn trị liệu tretinoin hay benzoyl peroxide có tỉ lệ trị mụn thành công rất thấp (chỉ 30%).

Do đó, khi dùng các treatment mạnh để trị mụn, luôn luôn phải sử dụng kèm theo các thành phần dưỡng ẩm và phục hồi tương tự thành phần tự nhiên của da như: hyaluronic acid, ceramides...

Bên cạnh các thành phần dưỡng ẩm tự nhiên thì có một phương pháp dưỡng ẩm khác cũng "tự nhiên" không kém: Đó là sử dụng Probiotics.

Nó hoàn toàn có thể thay thế kem dưỡng ẩm CeraVe... hahaha!! đùa thôi, CeraVe vẫn là "một cái gì đó" không thể thay thế trong lòng mình rồi =)) Nhưng chúng ta đang nói về các Probiotics có khả năng dưỡng ẩm mà đúng không!!

  • Đầu tiên phải kể đến vi khuẩn lactobacillus paracasei. Nghiên cứu đã cho thấy bổ sung L. Paracasei hàng ngày trong 2 tháng sẽ làm giảm độ nhạy cảm của da, giảm mất nước qua biểu bì (TEWL) và cải thiện chức năng hàng rào bảo vệ (26). Đặc biệt nó CHẮC CHẮN giúp điều trị bệnh chàm (xíu nữa mình sẽ nói thêm về cái này).
  • Một nghiên cứu khác cho thấy rằng thoa kem có chiết xuất 10% Bifidobacterium longum, có tác dụng giảm kích ứng và độ nhạy cảm của da. (27)
  • Lactobacillus paracasei dùng đường uống giúp cải thiện chức năng hàng rào và giảm viêm da, ngoài ra còn giúp da phục hồi nhanh hơn đáng kể sau khi bị tác động bởi các chất tẩy rửa có tính tẩy rửa mạnh như sodium lauryl sulfate (SLS). (2829)
  • Streptococcus thermophilus làm tăng lượng ceramides trong da, giúp da khỏe mạnh, giảm khô da và giúp giảm bớt các triệu chứng của bệnh chàm. (3031)
  • Sữa chua lên men Lactobacillus casei làm giảm tình trạng viêm da. (32)
  • Lactobacillus fermentum có đặc tính kháng khuẩn, chống oxy hóa và chống viêm. (33)
Tóm tắt lại:

Đây là danh sách các probiotics giúp dương ẩm, giảm nhạy cảm và giảm viêm:

  1. Lactobacillus paracasei
  2. Lactobacillus casei
  3. Bifidobacterium longum
  4. Streptococcus thermophilus
  5. Lactobacillus fermentum

5. Probiotics chống lão hóa và bảo vệ da khỏi tia cực tím.

Whattttt!! Uống men si vinh có thể chống lão hóa và bảo vệ da thay cho kem chống nắng ư? Ban đầu mình cũng rất nghi ngờ, nhưng sự thật thì đúng là có loại Probiotics như vậy - hơn nữa, trong tương lai đây có thể là "mỏ vàng" để các nhà sản xuất mỹ phẩm khai thác!!

Đầu tiên là vi khuẩn Bifidobacterium breve. Các thí nghiệm trên chuột không lông đã cho thấy nó có tác dụng bảo vệ khỏi tác hại tia UV (34). Tương tự, một vi khuẩn khác là Lactobacillus rhamnosus làm chậm các khối u do tia UV gây ra ở chuột. (35)

Ok, hai nghiên cứu trên có vẻ không thuyết phục lắm vì dù sao chúng ta cũng đâu phải là chuột. Vậy thì hãy cùng đến với những chủng Probiotics ấn tượng hơn:

  • Lactobacillus plantarum: Nghiên cứu lâm sàng có đối chứng với giả dược cho thấy L. plantarum có đặc tính bảo vệ quang, tăng dưỡng ẩm cho da bằng cách giảm TEWL, cải thiện độ đàn hồi và sáng da, đồng thời làm mờ vết nhăn rõ rệt sau 12 tuần dùng bằng đường uống hàng ngày. (36)
  • Lactobacillus johnsonii: Thử nghiệm lâm sàng có đối chứng với giả dược phát hiện ra rằng L. johnsonii cũng có tác dụng bảo vệ quang học và làm các tế bào bị tổn thương do tia UV tái tạo nhanh hơn (37). Một nghiên cứu khác cũng cho thấy khi kết hợp L. johnsoniicarotenoids cho tác dụng tốt để phục hồi các tổn thương gây ra bởi tia cực tím của ánh sáng Mặt Trời tự nhiên (38).
Tóm tắt lại:

Các Probiotics chống lại tia UV và lão hóa được đề cập:

  1. Bifidobacterium breve
  2. Lactobacillus johnsonii
  3. Lactobacillus plantarum
  4. Lactobacillus rhamnosus

6. Probiotics cho bệnh vẩy nến.

Khá đáng tiếc là hiện nay, không có nhiều nghiên cứu nói về chủ đề này. Tuy nhiên, có bằng chứng cho thấy Bifidobacterium Infantis giúp giảm tình trạng viêm bên ngoài hệ tiêu hóa, do đó có thể giúp giảm các triệu chứng của vẩy nến (39)

Thời điểm mới qua Nhật, khí hậu lạnh khiến da mình bị bong tróc khá nhiều. Lúc đó mình thật sự đã dùng một loại ProbioticsB. Infantis và dường như nó đã giúp ích một chút.

Thật sự mà nói thì lúc đó mình không biết nhiều về Probiotics, sử dụng nó đơn giản chỉ là một sự may mắn ngẫu nhiên =))

7. Probiotics cho Eczema (chàm da).

Eczema là tình trạng viêm da dị ứng, phát ban và ngứa. Có rất nhiều nghiên cứu về tác dụng của Probiotics với Eczema, bạn nào may mắn không bị thì có thể không cần quan tâm lắm nhưng với những ai đang phải vật lộn với nó thì đây sẽ là một "cứu cánh" rất tốt.

  • Một thử nghiệm lâm sàng trên 34 người trong vòng 12 tuần và có đối chứng với giả dược đã phát hiện ra rằng Lactobacillus paracasei rất hữu ích hỗ trợ cho liệu pháp điều trị bệnh chàm tiêu chuẩn. (40)
  • Thử nghiệm khác trên 48 bệnh nhân có đối chứng giả dược trong 12 tuần cho thất sự kết hợp của Lactobacillus salivariusBifidobacterium breve giúp cho hoạt động của hệ thống miễn dịch, đồng thời làm giảm Eczema. (41)
  • Một thử nghiệm nữa trên 38 bệnh nhân có đối chứng giả dược trong vòng 16 tuần cho thấy bổ sung Lactobacillus salivarius giúp cải thiện đáng kể chất lượng cuộc sống nói chung và bệnh viêm da dị ứng. (42)
  • Nghiên cứu trên trẻ sơ sinh cho thấy L. rhamnosus giúp giảm nguy cơ phát triển của Eczema so với giả dược sau 2 năm. (43)
Hiệu quả của probiotics trong điều trị chàm da ở trẻ em.
Hiệu quả của probiotics trong điều trị chàm da ở trẻ em.
Tóm tắt lại:

Đây là tất cả các Probitotics có thể giúp ích cho bệnh chàm (Eczema):

  1. Lactobacillus paracasei
  2. Lactobacillus salivarius
  3. Bifidobacterium breve
  4. Lactobacillus rhamnosus

8. Tác dụng phụ của Probiotics.

Các lợi ích của men vi sinh đối với làn da có vẻ khá "cám dỗ" khiến bất cứ ai nghe lần đầu cũng muốn dùng thật nhiều, nhưng tốt nhất là đừng làm thế. NHIỀU HƠN CHƯA BAO GIỜ LÀ TỐT HƠN CẢ!! Bạn uống 4 viên một ngày có thể còn không mang lại tác dụng nhanh như 1 viên mỗi ngày.

Hiện nay, khoa học vẫn chưa đồng thuận về việc liệu uống nhiều men vi sinh có thể gây quá liều hay không. Nhưng đối với những bạn mới, tốt nhất chỉ nên sử dụng ở mức 20 tỷ CFU mỗi ngày (thông số CFU sẽ được ghi trên nhãn, thường là CFU/viên, CFU/gam hoặc CFU/mL... Các bạn cứ thế tính ra số viên, gam hoặc mL dùng cho một ngày thôi).

Con số CFU sẽ được ghi rõ trên nhãn các sản phẩm Probiotics.
Con số CFU sẽ được ghi rõ trên nhãn các sản phẩm Probiotics.

Tất nhiên mỗi sản phẩm Probiotics cũng có liều dùng ghi trên nhãn nhưng con số 20 tỷ CFU là mức khuyến nghị chung trước khi gặp các tác dụng không mong muốn.

Nếu gặp phải bất kỳ tác dụng bất lợi nào như tiêu chảy, đầy hơi hoặc chướng bụng thì đó là dấu hiệu cho thấy bạn đang lạm dụng Probiotics. Đây là những triệu chứng điển hình của việc sử dụng men vi sinh nhiều hơn mức cần thiết (44). Nếu điều này xảy ra, đừng lo lắng quá, chỉ cần giảm liều dùng lại cho đến khi hết triệu chứng là được.

Không rõ có phải tác dụng phụ không, nhưng trong những lần đầu sử dụng, mặc dù đã rất tuân thủ các nguyên tắc liều lượng nhưng mình vẫn phải đi vệ sinh nhiều lần hơn trong ngày =))

9. Cách dùng Probitotics.

Cách uống probiotics phụ thuộc vào dạng bào chế cũng như lượng CFU bạn muốn dùng.

Hầu hết các loại men hiện nay thường ở dưới dạng ống nước hoặc viên nang. Nên dùng từ 1-3 lần/ngày trước hoặc sau ăn theo chỉ dẫn trên nhãn. Một số chủng vi khuẩn yêu bảo quản lạnh nhưng đa phần là không cần. Tóm lại, chỉ cần bỏ vào miệng và uống thôi =)))

10. Mất bao lâu để Probiotics phát huy tác dụng?

Thời gian để Probiotics phát huy tác dụng hoặc ít nhất tạo ra sự thay đổi sẽ tùy thuộc vào khá nhiều thứ: từ cơ địa, chế độ dinh dưỡng và mục tiêu bạn nhắm đến.

Chính vì thế thời gian này ở mỗi người là khác nhau, nhưng nếu bạn cần một con số cụ thể thì mình nghĩ là 3 tháng. Tại sao lại là 3 tháng? Bởi vì nghiên cứu khoa học đã cho thấy khi bổ sung 1 loại probiotic nhất định thì các vi khuẩn này sẽ được tìm thấy trong phân sau 3 tháng và tỉ lệ không thay đổi nhiều sau 2 năm (45)

Tuy nhiên, men vi sinh có thể sử dụng vô thời hạn. Có rất nhiều người (kể cả mình) bổ sung probiotics liên tục mỗi ngày kể từ khi biết tới nó.

Một số bạn có thể vì lý do nào đó mà ngưng dùng một thời gian, nói chung cũng không sao cả. Chỉ cần đảm bảo rằng bạn đã duy trì ít nhất 3 tháng trước khi vứt nó sang một bên.

11. Các sản phẩm khuyến nghị.

Các sản phẩm Probiotics chứa những chủng vi khuẩn kể trên thường được nhập từ nước ngoài và rất khó mua tại Việt Nam. Sở dĩ chúng ta ít có thương hiệu sản xuất nội địa là bởi vì tầm hiểu biết cũng như nhu cầu sử dụng probiotics cho mục đích làm đẹp ở nước ta không cao. Thiếu cầu nên không có cung thôi =)))

Theo mình, chế phẩm Probiotics hiệu quả và đáng tin cậy nhất hiện nay là Visbiome (trước đây nó có tên thương mại là VSL#3 nhưng sau một vụ kiện tranh chấp thương hiệu nên phải đổi tên).

Visbiome của Exegi Pharma là chế phẩm sinh học hiệu quả nhất hiện nay, tuy nhiên giá khá "chát" và khó mua ở Việt Nam.
Visbiome của Exegi Pharma là chế phẩm sinh học hiệu quả nhất hiện nay, tuy nhiên giá khá "chát" và khó mua ở Việt Nam.

Visbiome là loại dược phẩm được hơn 170 nghiên cứu ủng hộ, bao gồm cả các thử nghiệm so sánh với giả dược và có "thâm niên" hơn 15 năm sử dụng trong lâm sàng. Mình đã từng dùng nó trong vài tháng, kết quả nhận được thì khỏi phải bàn và chắc chắn mình sẽ làm một bài review chi tiết về em này, nói chung gần như không có điều gì phải chê trách, chỉ có một nhược điểm duy nhất là khá khó mua và cũng rất tốn kém.

Nhưng không sao, có một sự thay thế cho Visbiome với giá dễ chịu hơn là NOW PB8 - hơn nữa nó cũng rất dễ mua ở Việt Nam.

Nutrition Now PB8 với 14 tỷ lợi khuẩn có giá mềm hơn và cũng dễ mua tại Việt Nam.
Nutrition Now PB8 với 14 tỷ lợi khuẩn có giá mềm hơn và cũng dễ mua tại Việt Nam.

Giá bán Nutrition Now PB8: 450.000 VND / Lọ 120 viên

Mua sản phẩm tại Shopee

Ngoài ra, dưới đây mình sẽ liệt kê thêm các sản phẩm Probiotics khác với các chủng vi khuẩn và tác dụng nó sẽ mang lại để các bạn có thêm những lựa chọn:

1. Tăng sản xuất acid lactic, giúp da sáng và khỏe.

  • Men vi sinh Hyperbiotics PRO-15: Chứa các chủng: Lactobacillus fermentum, Lactobacillus acidophilus, Bifidobacterium longum, Bifidobacterium lactis, Lactobacillus casei, Bifidobacterium Infantis, Lactobacillus plantarum, Lactobacillus rhamnosus, Lactobacillus reuteri, Lactobacillus salivarius, Lactobacillus paracasei, Lactobacillus gasseri, Streptococcus thermophilus, Bifidobacterium bifidum, Bifidobacterium breve, Prebiotic Fructooligosaccharides.
  • Men bia: Chủ yếu được tạo thành từ Saccharomyces ccerevisiae.
Hyperbiotics PRO-15 là loại men vi sinh tuyệt vời khi có thể giải quyết hầu hết các vấn đề về da.
Hyperbiotics PRO-15 là loại men vi sinh tuyệt vời khi có thể giải quyết hầu hết các vấn đề về da.

2. Hỗ trợ điều trị mụn trứng cá.

  • Men vi sinh Hyperbiotics PRO-15: Lactobacillus fermentum, Lactobacillus acidophilus, Bifidobacterium longum, Bifidobacterium lactis, Lactobacillus casei, Bifidobacterium Infantis, Lactobacillus plantarum, Lactobacillus rhamnosus, Lactobacillus reuteri, Lactobacillus salivarius, Lactobacillus paracasei, Lactobacillus gasseri, Streptococcus thermophilus, Bifidobacterium bifidum, Bifidobacterium breve, Prebiotic Fructooligosaccharides.
  • Nexabiotic 23 Probiotics: Saccharomyces boulardii, Bifidobacterium infantis, Lactobacillus acidophilus, Lactobacillus delbrueckii, Lactobacillus rhamnosus, Lactobacillus plantarum, Lactobacillus casei, Lactobacillus helveticus, Lactobacillus salvarius, Lactobacillus lactis, Lactobacillus paracasei, Lactobacillus brevis, Lactobacillus gasseri, Enterococcus faecium, Streptococcus thermophilus, Bifidobacterium bifidum, Bifidobacterium breve, Bacillus coagulan, Bacillus subtilis, Bifidobacterium longum.
  • Garden of Life Primal Defense ULTRA: Saccharomyces boulardii, Barley Grass, Oat Grass, Lactobacillus plantarum, Bacillus subtilis, Lactobacillus paracasei, Bifidobacterium longum, Lactobacillus brevis, Bifidobacterium bifidum, Bifidobacterium breve, Bifidobacterium lactis, Lactobacillus acidophilus, Lactobacillus casei, Lactobacillus rhamnosus, Lactobacillus salivarius.
  • Pinnacle Nutrition 40 Billion CFUs Probiotic: Lactobacillus acidophilus, Bifidobacterium lactis, Lactobcillus plantarum, Lactobacillus paracasei.
Garden of Life Primal Defense ULTRA chứa 15 tỷ CFU, công thức bột thực vật toàn phần rất ổn định nhưng khá khó mua tại Việt Nam.
Garden of Life Primal Defense ULTRA chứa 15 tỷ CFU, công thức bột thực vật toàn phần rất ổn định nhưng khá khó mua tại Việt Nam.

3. Tăng độ ẩm, chống viêm, giảm nhạy cảm cho da.

Men vi sinh Hyperbiotics PRO-15: Lactobacillus fermentum, Lactobacillus acidophilus, Bifidobacterium longum, Bifidobacterium lactis, Lactobacillus casei, Bifidobacterium Infantis, Lactobacillus plantarum, Lactobacillus rhamnosus, Lactobacillus reuteri, Lactobacillus salivarius, Lactobacillus paracasei, Lactobacillus gasseri, Streptococcus thermophilus, Bifidobacterium bifidum, Bifidobacterium breve, Prebiotic Fructooligosaccharides.

4. Chống tia UV, chống lão hóa.

  • Men vi sinh Hyperbiotics PRO-15: Lactobacillus fermentum, Lactobacillus acidophilus, Bifidobacterium longum, Bifidobacterium lactis, Lactobacillus casei, Bifidobacterium Infantis, Lactobacillus plantarum, Lactobacillus rhamnosus, Lactobacillus reuteri, Lactobacillus salivarius, Lactobacillus paracasei, Lactobacillus gasseri, Streptococcus thermophilus, Bifidobacterium bifidum, Bifidobacterium breve, Prebiotic Fructooligosaccharides.
  • Garden of Life Primal Defense ULTRA: Saccharomyces boulardii, Barley Grass, Oat Grass, Lactobacillus plantarum, Bacillus subtilis, Lactobacillus paracasei, Bifidobacterium longum, Lactobacillus brevis, Bifidobacterium bifidum, Bifidobacterium breve, Bifidobacterium lactis, Lactobacillus acidophilus, Lactobacillus casei, Lactobacillus rhamnosus, Lactobacillus salivarius.
  • Nature's Way Primadophilus Bifidus: Bifidobacterium breve, Bifidobacterium longum, Lactobacillus rhamnosus, Lactobacillus acidophilus.

5. Hỗ trợ điều trị vẩy nến.

Earth's Pearl Probiotics: Lactobacillus acidophilus, Lactobacillus plantarum, Lactobacillus reuteri, Bifidobacterium infantis, Bifidobacterium lactis, Fructooligosaccharides.

6. Điều trị chàm da (Eczema), viêm da dị ứng.

  • Nexabiotic 23 Probiotics: Saccharomyces boulardii, Bifidobacterium infantis, Lactobacillus acidophilus, Lactobacillus delbrueckii, Lactobacillus rhamnosus, Lactobacillus plantarum, Lactobacillus casei, Lactobacillus helveticus, Lactobacillus salvarius, Lactobacillus lactis, Lactobacillus paracasei, Lactobacillus brevis, Lactobacillus gasseri, Enterococcus faecium, Streptococcus thermophilus, Bifidobacterium bifidum, Bifidobacterium breve, Bacillus coagulan, Bacillus subtilis, Bifidobacterium longum.
  • Garden of Life Primal Defense ULTRA: Saccharomyces boulardii, Barley Grass, Oat Grass, Lactobacillus plantarum, Bacillus subtilis, Lactobacillus paracasei, Bifidobacterium longum, Lactobacillus brevis, Bifidobacterium bifidum, Bifidobacterium breve, Bifidobacterium lactis, Lactobacillus acidophilus, Lactobacillus casei, Lactobacillus rhamnosus, Lactobacillus salivarius.
  • Hyperbiotics PRO-15 Probiotics: Lactobacillus fermentum, Lactobacillus acidophilus, Bifidobacterium longum, Bifidobacterium lactis, Lactobacillus casei, Bifidobacterium Infantis, Lactobacillus plantarum, Lactobacillus rhamnosus, Lactobacillus reuteri, Lactobacillus salivarius, Lactobacillus paracasei , Lactobacillus gasseri, Streptococcus thermophilus, Bifidobacterium bifidum, Bifidobacterium breve, Prebiotic Fructooligosaccharides.
  • Nature's Way Primadophilus Bifidus: Bifidobacterium breve, Bifidobacterium longum, Lactobacillus rhamnosus, Lactobacillus acidophilus.

12. Có thể tự nuôi cấy Probiotics tại nhà được không?

Các loại men vi sinh nhập từ nước ngoài có giá khá cao và khó mua, điều này dẫn tới ý tưởng tự nuôi cấy các chủng vi khuẩn probiotics từ các hộp men có sẵn (giống như việc chúng ta làm sữa chua hoặc muối dưa vậy).

Trên lý thuyết thì việc này hoàn toàn có thể làm được tại nhà, hơn nữa cực kỳ dễ dàng. Thực tế có rất nhiều người dùng Probiotics theo cách này, chỉ với một lọ men cứ nuôi cấy ra và dùng cả năm không hết!!! Nghe thật hấp dẫn vì nó cực kỳ tiết kiệm phải không nào!!

Probiotics có thể dễ dàng làm tại nhà như cách chúng ta làm sữa chua.
Probiotics có thể dễ dàng làm tại nhà như cách chúng ta làm sữa chua.

Tuy nhiên, để thực hiện được yêu cầu các bạn phải tham khảo các tài liệu khoa học để có kiến thức về loại vi khuẩn đó, về môi trường nuôi cấy, nhiệt độ, pH và tốc độ nhân lên của vi khuẩn. 

Việc nuôi cấy phải được thực hiện trong môi trường đủ dinh dưỡng (thường là các loại sữa tươi tiệt trùng), dụng cụ cũng phải sạch để tránh nhiễm các vi khuẩn ngoại lai.

Mặc dù cách này có thể rất tiết kiệm nhưng cũng có những hạn chế:

  • Trong các sản phẩm Probiotics thường chứa rất nhiều chủng vi khuẩntốc độ nhân lên của chúng là khác nhau. Do đó loại men tự nuôi cấy có thể sẽ rất khác với loại gốc đã lấy làm mồi.
  • Không phải chủng nào cũng dễ uống như các loại vi khuẩn trong sữa chua, sản phẩm bạn tự nuôi cấy có thể có mùi vị khó chịu mà không phải ai cũng tự tin để dùng nó.

Nói chung, cách này chỉ áp dụng cho những bạn có đủ kiến thức và thực hiện hiệu quả hơn trên những loại Probiotics đơn chủng hoặc ít chủng có thể kiểm soát được.

13. Tổng kết.

Hy vọng mình đã giúp mọi người hiểu thêm một chút về các Probiotics - những sinh vật bé nhỏ nhưng lại là một phần quan trọng của chúng ta

Nếu ai đó nói rằng họ dùng rất nhiều loại vitamin tổng hợp để đẹp da nhưng kết quả mang lại không nhiều thì bạn có thể giới thiệu ngay cho họ về các chế phẩm sinh học Probiotics.

Chúng không chỉ giúp quá trình trao đổi và hấp thu các vitamin từ thực phẩm hiệu quả hơn còn có tác dụng cải thiện hệ tiêu hóa, tinh thần, làn da cũng như sức khỏe tổng thể. Nói chung, đây được coi là loại "vitamin tốt nhất trong số các vitamin" =))

Hiện nay mới chỉ là "thời kỳ sơ khai" của Probiotics, các nghiên cứu về chúng ngày càng nhiều lên theo cấp số nhân và các tác dụng tuyệt vời chúng mang lại ngày càng được tìm thấy. Đây là ngành khoa học của tương lai, là "mỏ vàng" của ngành mỹ phẩm và chắc chắn là xu hướng làm đẹp trong thời gian sắp tới.

Bài viết này hữu ích không?