Xóa RÃNH CƯỜI bằng Hyaluronic acid?

RÃNH CƯỜI - những đường nhăn kéo dài từ cánh mũi tới 2 bên miệng khiến bất kỳ ai cũng cũng trở nên "già khủng khiếp". Nếu bạn chưa hình dung được tác động của nó thì hãy nhìn thử hình dưới đây:

Rãnh cười và sau khi được xử lý cấy hyaluronic acid.

Mặc dù RÃNH CƯỜI là nguyên nhân phổ biến và ảnh hưởng trực tiếp đến diện mạo khuôn mặt, nhưng tại Việt Nam, nó thường bị đánh đồng với lão hóa và rất ít khi được nhìn nhận kỹ lưỡng. Nếu có thì cũng là những bài viết sơ sài của vài trung tâm làm đẹp nào đó với mục đích bán những sản phẩm của họ.

Các câu hỏi được đặt ra: "Tại sao lại có rãnh cười?", "Có cách nào để hạn chế và loại bỏ chúng không?", "Liệu có thể làm mờ đi bằng các sản phẩm dạng bôi như Hyaluronic acid không?". Mình cũng có khá nhiều kinh nghiệm về vấn đề này nên hôm nay mạn phép trả lời những câu hỏi trên và chia sẻ một góc nhìn mới về nó. Yên tâm đi! Mình không bán sản phẩm gì đâu nhé!!!

1. Nguyên nhân gây ra "RÃNH CƯỜI".

Trong các tài liệu skincare khoa học, "Rãnh cười" hay "Laugh line" được nhìn nhận là một vấn đề riêng biệt và ít liên quan đến lão hóa.

Đồng ý rằng lão hóa cũng là một nguyên nhân, bằng chứng là những rãnh này dễ dàng bắt gặp ở những người già nhưng nó cũng xuất hiện ở những bạn trẻ, có khi còn là những cô cậu vừa bước vào tuổi đôi mươi nữa. Rõ ràng, lão hóa không phải là nguyên nhân chính.

Rãnh cười có thể xuất hiện rất sớm ở những người trẻ - và lão hóa không phải nguyên nhân chính.

Vậy nguyên nhân lớn hơn là do đâu? Có lẽ là DO XUI hoặc DO ĂN Ở!!! Xin lỗi những mình hoàn toàn nghiêm túc!!

Những đường nhăn quanh miệng được giải thích là do sự co cơ trên gương mặt được thực hiện nhiều lần trong một thời gian dài dẫn tới đứt gãy collagen tại vị trí đó, khiến da chảy xệ và không thể đàn hồi như trước => hình thành rãnh cười.

Và sau đây là những nguyên nhân phổ biến nhất:

1. Cơ địa xương mặt và dáng mũi.

Nguyên nhân đầu tiên và cũng là quan trọng nhất chính là cơ địa xương mặt - cụ thể ở đây là xương gò má và dáng mũi. Đây là yếu tố di truyền rất khó thay đổi.

Nghiên cứu đã cho thấy xương mặt chúng ta phát triển từ lúc còn nhỏ, hoàn thiện dần đến lúc trưởng thành và thoái hóa khi về già (Xem nghiên cứu tại đây).

Sự phát triển và lão hóa của xương mặt theo thời gian.

Tuổi càng cao, một số xương trên mặt sẽ tiêu biến khiến xương gò má thấp dần, từ đó tạo áp lực kéo các mô chảy xệ dần xuống cánh mũi và miệng làm cho rãnh cười càng trở nên vô cùng rõ ràng.

Vị trí xương gò má cao và thấp so với đường tiêu chuẩn.

Những người không may mắn sinh ra đã có xương gò má thấp, rãnh cười sẽ xuất hiện từ rất sớm. Mặc dù tác động của xương gò má đến diện mạo khuôn mặt còn nhiều tranh cãi nhưng mình nhận thấy hầu hết những case rãnh cười mình xử lý đều đến từ nguyên nhân này.

Gò má thấp tạo áp lực kéo các mô cơ chảy xệ dần xuống mũi.

Ngoài ra, dáng mũi cũng là một yếu tố tạo nên rãnh cười. Với những bạn sở hữu cánh mũi to thì những đường nhăn tại chỗ tiếp xúc giữa 2 bên mũi và má sẽ rõ hơn và có xu hướng kéo dài xuống miệng.

2. Khớp cắn và cung răng.

So với xương gò má, tác động của khớp cắn và cung răng tới sự hài hòa khuôn mặt dễ thấy hơn rất nhiều. Hãy nhìn những bức ảnh này:

Trước và sau khi niềng răng.

Niềng răng giúp gương mặt hài hòa hơn.

Chỉnh khớp cắn và cung răng vào đúng vị trí sẽ giúp làm giảm áp lực lên cơ mặt xung quanh.

Các rãnh cười thực sự được cải thiện sau quá trình chỉnh nha.

Khớp cắn chịu ảnh hưởng bởi xương hàm, cung răng hoặc cả hai. Nếu liên quan tới răng, chỉnh nha (niềng răng) sẽ đem lại sự thay đổi diện mạo rất rõ rệt.

Nhưng mà thôi, đấy là chuyện của nha khoa, hôm nay mình chỉ nói về ảnh hưởng của nó tới các RÃNH CƯỜI:

• Một nghiên cứu rất quy mô được thực hiện bởi các giáo sư đầu ngành nha khoa tại Ý vào năm 2018 với mục đích đánh giá tác động của chỉnh nha tới lão hóa. Trong nghiên cứu này, 68 bệnh nhân được áp dụng đeo niềng răng 22 tiếng mỗi ngày trong ít nhất 1 năm và so sánh với 33 người không niềng (các đối tượng đều có sự đồng nhất về răng và xương, chia thành các nhóm tuổi khác nhau). Kết quả so sánh hình ảnh cho thấy tất cả đều có sự cải thiện các nếp nhăn quanh miệng so với trước đây và so với nhóm không niềng. (Xem nghiên cứu tại đây)
• Một nghiên cứu khác được thực hiện bởi bệnh viện Gangnam và đại học Yonsei (Hàn Quốc) đã cho thấy sự giảm độ sâu của các rãnh cười sau khi chỉnh nha, đặc biệt ở những phụ nữ dưới 30 tuổi. (Xem nghiên cứu tại đây)

Mô phỏng tác động của chỉnh nha tới độ sâu của rãnh cười.

Từ đó có thể thấy khớp cắn và cung răng thực sự cũng là yếu tố gây ra rãnh cười. Việc chỉnh nha sẽ khiến vòm miệng phát triển chiều dọc hơn là chiều ngang, làm giảm sức ép sang 2 bên má. Ngoài ra, quá trình niềng răng cũng làm hạn chế các cử động cơ quanh miệng, từ đó làm giảm các nếp nhăn.

3. Yếu tố cảm xúc.

Chúng ta vẫn thường nghe câu "tâm sinh tướng" hoặc "tướng phu thê" - đây không phải là những câu nói vui của người xưa mà xét về mặt khoa học thì hoàn toàn có cơ sở... ít nhất là đối với làn da.

Chẳng hạn như khi căng thẳng, cơ thể sẽ tiết ra cortisol - đây là hormone chống lại stress nhưng lại tác động đến hầu hết các cơ quan. Nó làm cho các mạch máu bị thu hẹp dẫn tới tốc độ thay thế tế bào chậm lại một nửa => lão hóa.

Tức giận: khi bạn tức giận, cơ mặt sẽ co lại, tạo tiền đề cho sự hình thành của các nếp nhăn. Không những thế, những cơn tức giận cũng ảnh hưởng tới sự hồi phục và trẻ hóa làn da.

Trong một nghiên cứu, các nhà khoa học đã chia đối tượng nghiên cứu ra thành 2 nhóm: dễ tức giận và ôn hòa, rồi tạo ra 1 vết thương nhỏ trên cánh tay của họ. Kết quả cho thấy nhóm tính cách ôn hòa có tốc độ chữa lành vết thương nhanh gấp 4 lần nhóm dễ nổi nóng (Xem nghiên cứu tại đây). Họ kết luận rằng việc thường xuyên tức giận đã tạo ra nhiều cortisol hơn, ức chế các sản phẩm collagen - đây là yếu tố quan trọng để làm lành vết thương và nguyên nhân gây ra nếp nhăn.

Sợ hãi: Khi bạn cảm thấy nguy hiểm, cơ thể sẽ tiết ra Adrenaline - đây là hormone "sinh tồn" và nó sẽ thực hiện dồn máu tới các bộ phận quan trọng, mạch máu ở những bộ phận "kém quan trọng" hơn như da và mặt sẽ co lại, hạn chế lưu thông máu khiến làn da trở nên nhợt nhạt, giống như câu nói "mặt cắt không còn giọt máu". Từ đó ảnh hưởng tới tốc độ đổi mới tế bào và phục hồi của da.

3. Thói quen hàng ngày.

Các thói quen hàng ngày gây ra RÃNH CƯỜI chủ yếu theo 2 cơ chế:

• Sự co cơ vật lý: cười nhiều, cau mày, nhăn mặt, ngủ sai tư thế, thói quen cúi gằm mặt... hoặc thường xuyên cố gắng tạo ra các biểu cảm khiên cưỡng trên mặt.
• Các thói quen không lành mạnh: Cảm xúc không chỉ gây ra các nếp nhăn thông qua cortisol hoặc adrenaline mà nó còn tạo ra các thói quen không tốt, ví dụ như uống rượu hay hút thuốc lúc căng thẳng, hoặc uống ít nước hơn bình thường... Đây là các yếu tố làm gia tăng các gốc tự do và tăng tốc độ lão hóa.

2. Các phương pháp điều trị RÃNH CƯỜI phổ biến hiện nay.

1. Tiêm Botox

Botox (Botulinum toxin) là một chất độc thần kinh do vi khuẩn Clostridium botulinum tiết ra. Là chất độc mạnh nhất mà con người từng biết tới, gây chết người ở 1.3-2.1 ng/kg - tức là mạnh gấp 1 triệu nọc rắn hổ mang. Có 8 loại botox được xác định và gọi tên theo type từ A->H. Loại dùng trong thẩm mỹ chính là loại có độc tố mạnh nhất - Botox A.

Mặc dù là chất kịch độc nhưng nếu pha loãng ở nồng độ thích hợp thì nó lại rất an toàn. Botox lần đầu tiên được FDA chấp thuận vào năm 1989 cho các chứng co cơ. Năm 2002, FDA đã phê duyệt cho điều trị các nếp nhăn trong thẩm mỹ. Cho đến nay, tiêm botox là thủ thuật xóa nếp nhăn ít xâm lấn phổ biến nhất thế giới.

• Cơ chế hoạt động: Sau khi được tiêm vào các nếp nhăn bằng mũi kim nhỏ, botox sẽ ngăn chặn các tín hiệu thần kinh đến đây, làm tê liệt các cử động cơ, giúp cho da hoàn toàn được "thư giãn", làm mềm và loại bỏ dần các nếp nhăn.
• Kết quả sẽ thấy được sau khoảng 3 ngày và rõ ràng nhất sau 2 tuần. Thời gian duy trì trong 3-5 tháng.

Với cơ chế hoạt động dựa vào sự giãn cơ nên phương pháp này phù hợp nhất để xóa những nếp nhăn hình thành bởi nguyên nhân cảm xúc như: nếp nhăn trên trán, vết chân chim đuôi mắt, 2 bên mũi, đặc biệt là rãnh cười và các nếp nhăn quanh miệng.

Botox là liệu pháp an toàn và hiệu quả nhất để Xử lý các rãnh cười có nguyên nhân do sự co cơ vật lý.

Một số thương hiệu Botolinum nổi tiếng hiện nay là Botox® (Mỹ), Dysport (Pháp), Xeomin (Đức) và Botulax (Hàn Quốc). Tại Việt Nam, tất cả các nguyên liệu đều phải nhập khẩu và chi phí tiêm botox xóa rãnh cười dao động từ 1,5-2tr.

2. Tiêm Filler

Cấy HA (hay còn gọi là tiêm filler) là phương pháp xóa rãnh cười, nếp nhăn phổ biến thứ 2 trên thế giới sau botox.

Phương pháp này sử dụng các chất độn như hyaluronic acid tiêm vào lớp dưới da để làm căng và đầy đặn da tại những vùng bị lõm.

Cơ chế làm đầy của filler được dùng để che đi các khiếm khuyết trên khuôn mặt như hóp má, hóp thái dương, rất phù hợp để xóa các rãnh cười có nguyên nhân cơ địa như xương gò má thấp, bị sụp cơ mặt.

Sau khi tiêm, tác dụng của filler thấy được gần như là ngay lập tức, hiệu quả kéo dài 8-12 tháng, thậm chí vài năm (tùy vào loại filler).

Chi phí tiêm filler cũng sẽ phụ thuộc loại filler mà bạn sử dụng, các loại nhập khẩu từ châu Âu như Juvederm, Teoxane có giá khá cao (4 - 10tr), trong khi những loại của Hàn Quốc lại phổ biến ở Việt Nam và có giá rẻ hơn rất nhiều.

Xử lý rãnh cười bằng filler cho hiệu quả ngay lập tức, phù hợp cho những đường nhăn sâu hình thành do cơ địa.

Xóa rãnh cười bằng phương pháp filler có nhiều ưu điểm: kết quả thấy được ngay, không cần thời gian nghỉ ngơi, chi phí thấp... Tuy nhiên, bạn cần lưu ý:

Chỉ thực hiện filler trên các rãnh cười hoặc nếp nhăn có độ sâu lớn, với những nếp nhăn vừa phải thông thường thì botox vẫn là ưu tiên hàng đầu.

Dù bác sĩ thực hiện dù có tay nghề tốt đến đâu thì sau khi chất độn tiêu biến vẫn có một tỉ lệ nhỏ hình thành các mô sẹo dưới da, đã có rất nhiều báo cáo và nghiên cứu về tình trạng này (nghiên cứu 1, nghiên cứu 2).

Do đó, những nếp nhăn sâu thì các mô sẹo hình thành có thể trở thành chất độn tự nhiên vĩnh viễn thay vì nổi lên trên da gây mất thẩm mỹ và cân đối.

3. Phẫu thuật laser.

Với những ai muốn xóa rãnh cười một cách lâu dài thì các phương pháp tiểu phẫu như: nâng gò má, gọt mặt... sẽ được các bác sĩ đề nghị.

Nhưng trong bài viết này mình chỉ muốn đề cập đến dạng phẫu thuật ít xâm lấn nhất có thể, đó là tái tạo bằng laser.

Phương pháp này hoạt động theo cơ chế dùng tia laser để loại bỏ lớp da ngoài cùng, đồng thời tạo ra hàng triệu vùng điều trị siêu nhỏ trên da, kích thích tăng sản xuất collagen và tăng tốc độ thay mới các tế bào, từ đó loại bỏ các nếp nhăn.

Xóa rãnh cười bằng laser ablative.

Có 2 loại laser cần phân biệt:

• Laser non-ablative: là loại điều trị laser "nhẹ đô" nhất, không xâm lấn. Nó sử dụng các tia sáng hoặc sóng siêu âm để xuyên vào lớp dưới của da, kích thích sản xuất collagen. Laser non-ablative hoàn toàn không gây bất kỳ tổn thương nào trên bề mặt, thích hợp để giải quyết nguyên nhân gốc rễ của những đường nhăn nhỏ ít sâu hoặc mới hình thành.
• Laser ablative: là loại điều trị laser sẽ gây tổn thương trên bề mặt da (ít xâm lấn, không cần lo lắng). Phương pháp này sử dụng tia laser sóng ngắn để làm chết và loại bỏ lớp da bên ngoài (giống như tẩy da chết sâu), đồng thời kích thích các lớp sâu bên dưới tăng sản xuất collagen, thúc đẩy quá trình tự phục hồi. So với non-ablative, phương pháp này hiệu quả hơn hẳn trong việc cải thiện các nếp nhăn sâu và rãnh cười. Hiện nay, Laser CO2 fractional đang là loại ablative tiên tiến nhất.

Nhìn chung, so với filler và botox, mình KHÔNG đánh giá cao phương pháp này. Tuy rằng laser rất tốt trong điều trị nếp nhăn, sẹo rỗ, tăng sắc tố,v.v.. Nhưng rãnh cười là một câu chuyện khác, nó cần thời gian nghỉ ngơi lâu hơn mà kết quả lại khá "hên xui".

Nếu may mắn, rãnh cười sẽ có thể mờ đi sau vài lần điều trị nhưng đa phần chúng sẽ xuất hiện lại nếu không có chất độn như filler hoặc giãn cơ như botox.

Mình đã từng gặp rất nhiều trường hợp như vậy, do đó cần đánh giá nguyên nhân của rãnh cười trước và đừng quá tin vào những lời tư vấn của nhân viên spa để tránh mất tiền vô ích!!

4. Lăn kim (Microneedling).

Bạn nào chưa biết lăn kim là gì thì có thể đọc bài viết này của mình: Hướng dẫn lăn kim tại nhà.

Ngắn gọn thì đây là một liệu pháp cảm ứng collagen, sử dụng con lăn với hàng trăm mũi kim để tạo ra những vết thương nhỏ trên da, thúc đẩy quá trình tự phục hồi và là tín hiệu để da tăng cường sản xuất collagen tự nhiên, từ đó làm mờ các nếp nhăn hoặc "lấp đầy" các rãnh cười.

Lăn kim vẫn được xem là giải pháp xóa nếp nhăn và sẹo rỗ có hiệu quả tốt, nhưng đối với rãnh cười thì không ai dám chắc. Nó vẫn có thể xóa các rãnh cười dạng nếp nhăn nhỏ nhưng với các đường cười sâu do cơ địa thì gần như hoàn toàn vô dụng.

Hơn nữa thời gian để thấy được sự thay đổi đáng kể từ lăn kim là rất lâu, ít nhất là 9 tháng với tổng cộng 3-6 lần điều trị.

Có thể thử nghiệm lăn kim với các đường nhăn nhỏ tiền rãnh cười, trước khi muốn đổi qua 1 phương pháp mạnh hơn như laser.

Tuy nhiên, ưu điểm lớn nhất của lăn kim là ít xâm lấn và có thể dễ dàng thực hiện tại nhà. Do đó, với những bạn có nếp nhăn nhỏ quanh miệng hoặc đang trong nguy cơ "tiền rãnh cười", đây vẫn là phương pháp khoa học khả dĩ để có thể đặt hy vọng.

3. Có thể xóa rãnh cười bằng Hyaluronic acid dạng bôi không?

Phương pháp cấy Hyaluronic acid (tiêm filler) có thể ngay lập tức thay đổi diện mạo của bạn chỉ sau 10-15 phút thực hiện thủ thuật.

Thế còn Hyaluronic acid dạng bôi thì sao? Rất tiếc!! Chúng không thể làm được điều này. Có rất nhiều sản phẩm như vậy được quảng cáo trên thị trường với tác dụng dưỡng ẩm, tăng sản xuất collagen, làm mờ nhăn..bla.bla.. còn xóa đi rãnh cười ư? Phần lớn đều là lừa gạt.

Dù muốn hay không, phải chấp nhận 1 sự thật rằng, đây là vấn đề về di truyền, ít liên quan đến lão hóa. Hoặc là phẫu thuật, hoặc là chấp nhận sống chung với nó như 1 điểm đặc biệt trên gương mặt, có nhiều thứ skincare không thể giải quyết được!!

Các loại serum hyaluronic acid không thể xóa rãnh cười, tuy nhiên khả năng dưỡng ẩm giúp da căng mọng khiến các rãnh cười ít bị lộ hơn.

Lại nói về Hyaluronic acid, sở dĩ dạng bôi không đem lại kết quả như tiêm filler là bởi kích thước phân tử không cho phép chúng xuyên vào lớp dưới da để tạo ra sự lắng đọng.

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng hầu hết các phân tử HA có đường kính 3000 nm, trong khi khoảng gian bào (cần thiết để thâm nhập) chỉ là 15-50 nm. (Xem nghiên cứu tại đây)

Còn về trọng lượng phân tử, để có tác dụng dưỡng ẩm và làm mờ nếp nhăn thì HA phải có trọng lượng từ 50 - 1500 kDA. Nhưng nghiên cứu đã cho thấy, Hyaluronic từ 100 - 1000 KDA vẫn nằm ngoài lớp sừng (Xem nghiên cứu). Các loại HA có trọng lượng phân tử siêu thấp ≤ 25 kDA có thể thâm nhập vào da nhưng chúng lại bị hiểu nhầm là dị vật và gây viêm.

Do đó, gần như không có cách nào để Hyaluronic acid dạng bôi có tác động thay đổi rãnh cười như filler. Tuy nhiên, vì "DƯỠNG ẨM LÀ GIẢI PHÁP CHO MỌI VẤN ĐỀ CỦA DA" nên việc dùng Hyaluronic acid thường xuyên để dưỡng ẩm sẽ một phần nào đó khiến các rãnh cười ít bị lộ hơn, đồng thời hạn chế sự xuất hiện sớm của chúng.

4. Tổng kết.

Qua bài viết này, mình muốn đúc kết lại rằng rãnh cười mang yếu tố di truyền và tác nhân cảm xúc nhiều hơn là liên quan đến lão hóa. Có rất ít người nói cho bạn biết điều đó vì họ còn đang muốn bán các sản phẩm chống lão hóa của mình =))

Hiện tại, chỉ có FILLER và BOTOX là thực sự có tác động ý nghĩa tới rãnh cười. Ngoài ra, tùy vào nguyên nhân mà một số phương pháp tiểu phẫu khác có thể cân nhắc như: chỉnh nha (niềng răng), nâng xương gò má, nâng cơ mặt...

Và cuối cùng, các sản phẩm dạng bôi (chống lão hóa và dưỡng ẩm) có tác dụng rất hạn chế đến rãnh cười, sử dụng để skincare đương nhiên là rất tốt nhưng để mà xóa rãnh cười thì...quên nó đi!! Thay vào đó, hãy cố gắng giữ cho mình một cảm xúc tốt, tránh căng thẳng hay tức giận, thả lỏng cơ mặt, ngủ đúng tư thế... đôi khi còn mang lại lợi ích hơn rất nhiều!!